14-03-2017, Saat: 14:06
(Son Düzenleme: 14-03-2017, Saat: 14:15, Düzenleyen: DelphiCanR.)
Merhaba Arkadaşlar,
Daha önce Firebird'ün kullanıcı müdahalesine gerek kalmadan kurulumu hakkında bir konu açmıştık :
http://www.delphican.com/firebird-katili...rulum.html
Bu konuda da, Firebird'ün normal kurulum sürecini ve kurulumdan sonra eğer kullanıyorsak Delphi için FireDAC dosyası ayarlarının nasıl yapılacağını anlatacağım. Bilgisayarcıların klasik "next-next-next" şeklinde yaptığı ezbere kurulum yerine nerede neyin işaretlenmesini bilerek kurulum yapmanın keyfi de başka oluyor
Öncelikle Firebird'ün kurulum dosyasını http://www.firebirdsql.org/en/server-packages/ adresinden indiriyoruz. Burada hangi sürümü kullanmak istiyorsak ona göre indirmeyi unutmuyoruz. Ben kendi kullandığım sürüm olan 2.1 üzerinden anlatacağım ama diğer sürümler için de kurulum adımları aynı şekilde ilerliyor.
İşletim sistemimizin mimarisine göre uygun olan 32Bit veya 64Bit Firebird sürümlerinden birisini indirdikten sonra kuruluma başlıyoruz :
İlk adımda kurulum dili olarak hangisini istediğimizi soruyor, burada ingilizce olarak devam ediyorum :
OK düğmesine basıp devam ettiğimizde bizi hoşgeldiniz diyaloğu karşılıyor :
Next düğmesine bastığımızda bizi lisans sözleşmesinin olduğu ekran karşılıyor :
Bu ekranda ve sonraki çıkan bilgi ekranında NEXT dediğimizde Firebird'ü nereye yükleyeceğimizi belirleyeceğimiz aşağıdaki ekran bizi karşılıyor :
İstediğimiz klasörü seçip veya aynısı gibi bırakıp devam edebiliriz. Next dediğimizde Firebird sisteme nasıl kurulacağı ile ilgili seçimimizi yapacağımız aşağıdaki ekran bizi karşılıyor :
Classic Server ve Super Server arasındaki farklardan kısaca bahsedecek olursak, SuperServer çok kullanıcılı ve çok parçacıklı işlemler (multi-threaded) içeren modern uygulamalar için optimize edilmiş bir sunucu yapılandırmasıdır. Her kullanıcı bağlantısı için ayrı ayrı thread'lar içinde işlem yapar (Bu da yüksek kapasiteli bilgisayarlarda çok iyi bir şeydir). Classics server ise, bütün kulanıcı bağlantılarını tek bir proses üzerinden yürütür. Böylelikle daha az kaynak tüketir. Düşük kapasiteli bilgisayarlar için önerilir.
Detaylı olarak bilgi almak isteyenler buraya bakabilirler :
http://www.firebirdfaq.org/faq25/
Günümüzde artık "Düşük kapasiteli" bilgisayar kavramı epey değiştiği için ve artık yeni alınan her bilgisayar i3,i5,i7 gibi işlemcilerle geldiği için SuperServer olarak kullanmanızı tavsiye ederim.
Next ile Kısayol oluşturma ekranına gelip orada da Next deyip sonraki ekrana geçtiğimizde bizi aşağıdaki ekran karşılayacak :
Burada ilk turuncu yuvarlak içine aldığım seçenek "Use the Guardian the Control Server" seçeneği oldukça önemli, Bu işaretli olduğunda bilgisayarda Firebird Server ve Firebird Guardian isminde 2 tane servis çalışıyor. Guardian servisi Firebird servisinin çalışıp çalışmadığını sürekli olarak kontrol ediyor. Herhangi bir sorun dolayısıyla Firebird Servisi (fbserver.exe) bir şekilde çalışmayı durdurursa, Guardian servisi tekrar Firebird servisini otomatik olarak çalıştıracaktır. Bu yüzden önemli.
İkinci turuncu yuvarlak içinde de, Normalde işaretli olarak gelmeyen ama işaretlenmesini şiddetle tavsiye ettiğim bir seçenek var. Normalde Firebird'ü kurduğumuzda GDS32.DLL olarak bildiğimiz ve istemci bilgisayarların bağlanabilmesine olanak sağlayan bir dosyayı Windows'un System klasörüne kopyalar. Fakat GDS32.DLL , Interbase diye bilinen bir veritabanı zamanından beri kullanılagelen bir dosya olduğu için ve özellikle x86 - 32 Bit mimariye göre optimize edilmiş bir dosya olduğu için çoğu zaman sorun çıkarabiliyor. Eğer bu seçeneği işaretlersek (ki işaretlemeliyiz) Buradaki seçenekte belirtilen "Firebird Client Library" dosyasını, ya da kısa ismiyle FBCLIENT.DLL dosyasını da Windows'un SYSTEM klasörüne kopyalar. Bu dosya ile güncel teknolojilere uyumlu ve optimize edilmiş bir firebird erişim dosyasına sahip oluyoruz. IBExpert,DBWorkbench,EMS SQL manager for Firebird ve Firebird Maestro gibi programlarda ve özellikle ODBC üzerinden veritabanı (kayıt) register ederken FBCLIENT.DLL dosyasını kullanırsak tüm x86-x64 mimariye sahip bilgisayarlarda sorun çıkarmadan sorunsuz olarak bağlantı kurmamızı sağlayacaktır.
Yine aynı ekranda "Run as Application" ve "Run as a Service" seçenekleri de mevcut. Application olarak seçildiğinde, Firebird Server Windows'un görev çubuğunda tarih yazan yerin yanında simge olarak çalışacaktır. Çoğu durumda, bazı kullanıcıları "Bu çalışan da neymiş" diyerek kapatmasına da neden olan bu şekilde çalışmayı pek tavsiye etmiyorum. Guardian servisi yine burada da çalışsa da, Firebird'ün Servis olarak çalıştığı durumlarda daha etkili olduğunu söyleyebilirim. 2-3 kez uygulama olarak çalıştırdığım yerlerde uygulamanın bir şekilde sonlandırıldığını gördükten sonra ben de tamamen servis olarak kullanmaya geçtim.
Servis olarak kullandığımız zaman, diğer windows servislerini kullandığımız gibi "net start FirebirdServerDefaultInstance" diyerek başlatabilir veya "net stop FirebirdServerDefaultInstance" diyerek durdurabilme imkanına da sahip olabiliyorsunuz. Özellikle program dışında veritabanını backup olarak değil de normal şekilde kopyalayarak almak istediğim yerlerde bir BAT dosyası içinde önce servisi durdurup, dosyayı kopyalayıp ondan sonra servisi açtırma imkanı sağlaması gibi güzellikleri var.
Sonuç olarak Servis olarak kurulumu seçmenizi tavsiye ederim.
Burada da NEXT diyerek devam ettiğimizde, kurulumun bittiğine dair aşağıdaki pencere bizi karşılayacak :
Bu ekranda alttaki "After Installatiıon - What next" çentiğindeki işareti kaldırıyoruz, çünkü bir web sitesi açarak Firebird kurulumundan sonra takip edilmesini tavsiye ettikleri şeyleri anlatan bir sayfaya yönlendiriyorlar. Bence gerek yok. Ama merak eden açıp bakabilir. "Start Firebird Service now?" seçeneği ile kurulum bittikten sonra Firebird servisinin çalıştırılmasını sağlıyoruz.
Firebird'ün kurulum adımları bu kadar.
Şimdi Delphi'de FireDAC ile veritabanlarımıza erişebilmek için gerekli olan ayarları nasıl yapacağımıza bakalım.
FireDAC'ın veritabanlarına ait sürücüler için nereye bakacağını söyleyen FDDrivers.ini dosyası bilgisayarınızda aşağıdaki yol üzerinde bulunuyor :
Bu dosyayı not defteri ile açtıktan sonra,
Normal Firebird kurulumları için fbclient dosyalarının nerede olduğunu aşağıdaki gibi ekliyoruz. Burada kendinize göre dosya yerlerini ayarlamanız gerek.
Embedded (Gömülü) Firebird kullanıcıları da şu şekilde yapacaklar :
Buradaki .DLL dosyalarını kendi bilgisayarımızda ki yerlerine göre ayarlamayı unutmuyoruz !
Veritabanı erişimi için Client dosyalarımızın nerede olduğunu belirledikten sonra artık Delphi üzerinde FireDAC ile sorunsuz olarak veritabanlarımıza erişebiliriz.
Bilmeyenler için, Firebird erişimi sağlamak için formumuza önce TFDPhysFBDriverLink ekledikten sonra bir adet de TFDConnection ekledikten sonra
FDConnection'ın DriverID özelliğine FB olarak seçip, Database özelliğini de Database=FBSrv:C:\data\veritabanı.FDB şeklinde ayarlarsanız herhangi bir problem çıkmayacaktır.
Biraz uzun bir konu oldu, "biz bunları zaten biliyorduk" diyenler de çıkabilir ama o kadar çok yerde Firebird nasıl kurulur şeklinde sorular görüyorum ki, buraya "yeni başlayanlar" için bir konu açmayı lüzumlu gördüm ki DelphiCAN daha fazla hit alsın
Şaka bir yana,
Faydalı olması dileğiyle...
Daha önce Firebird'ün kullanıcı müdahalesine gerek kalmadan kurulumu hakkında bir konu açmıştık :
http://www.delphican.com/firebird-katili...rulum.html
Bu konuda da, Firebird'ün normal kurulum sürecini ve kurulumdan sonra eğer kullanıyorsak Delphi için FireDAC dosyası ayarlarının nasıl yapılacağını anlatacağım. Bilgisayarcıların klasik "next-next-next" şeklinde yaptığı ezbere kurulum yerine nerede neyin işaretlenmesini bilerek kurulum yapmanın keyfi de başka oluyor
Öncelikle Firebird'ün kurulum dosyasını http://www.firebirdsql.org/en/server-packages/ adresinden indiriyoruz. Burada hangi sürümü kullanmak istiyorsak ona göre indirmeyi unutmuyoruz. Ben kendi kullandığım sürüm olan 2.1 üzerinden anlatacağım ama diğer sürümler için de kurulum adımları aynı şekilde ilerliyor.
İşletim sistemimizin mimarisine göre uygun olan 32Bit veya 64Bit Firebird sürümlerinden birisini indirdikten sonra kuruluma başlıyoruz :
İlk adımda kurulum dili olarak hangisini istediğimizi soruyor, burada ingilizce olarak devam ediyorum :
OK düğmesine basıp devam ettiğimizde bizi hoşgeldiniz diyaloğu karşılıyor :
Next düğmesine bastığımızda bizi lisans sözleşmesinin olduğu ekran karşılıyor :
Bu ekranda ve sonraki çıkan bilgi ekranında NEXT dediğimizde Firebird'ü nereye yükleyeceğimizi belirleyeceğimiz aşağıdaki ekran bizi karşılıyor :
İstediğimiz klasörü seçip veya aynısı gibi bırakıp devam edebiliriz. Next dediğimizde Firebird sisteme nasıl kurulacağı ile ilgili seçimimizi yapacağımız aşağıdaki ekran bizi karşılıyor :
Classic Server ve Super Server arasındaki farklardan kısaca bahsedecek olursak, SuperServer çok kullanıcılı ve çok parçacıklı işlemler (multi-threaded) içeren modern uygulamalar için optimize edilmiş bir sunucu yapılandırmasıdır. Her kullanıcı bağlantısı için ayrı ayrı thread'lar içinde işlem yapar (Bu da yüksek kapasiteli bilgisayarlarda çok iyi bir şeydir). Classics server ise, bütün kulanıcı bağlantılarını tek bir proses üzerinden yürütür. Böylelikle daha az kaynak tüketir. Düşük kapasiteli bilgisayarlar için önerilir.
Detaylı olarak bilgi almak isteyenler buraya bakabilirler :
http://www.firebirdfaq.org/faq25/
Günümüzde artık "Düşük kapasiteli" bilgisayar kavramı epey değiştiği için ve artık yeni alınan her bilgisayar i3,i5,i7 gibi işlemcilerle geldiği için SuperServer olarak kullanmanızı tavsiye ederim.
Next ile Kısayol oluşturma ekranına gelip orada da Next deyip sonraki ekrana geçtiğimizde bizi aşağıdaki ekran karşılayacak :
Burada ilk turuncu yuvarlak içine aldığım seçenek "Use the Guardian the Control Server" seçeneği oldukça önemli, Bu işaretli olduğunda bilgisayarda Firebird Server ve Firebird Guardian isminde 2 tane servis çalışıyor. Guardian servisi Firebird servisinin çalışıp çalışmadığını sürekli olarak kontrol ediyor. Herhangi bir sorun dolayısıyla Firebird Servisi (fbserver.exe) bir şekilde çalışmayı durdurursa, Guardian servisi tekrar Firebird servisini otomatik olarak çalıştıracaktır. Bu yüzden önemli.
İkinci turuncu yuvarlak içinde de, Normalde işaretli olarak gelmeyen ama işaretlenmesini şiddetle tavsiye ettiğim bir seçenek var. Normalde Firebird'ü kurduğumuzda GDS32.DLL olarak bildiğimiz ve istemci bilgisayarların bağlanabilmesine olanak sağlayan bir dosyayı Windows'un System klasörüne kopyalar. Fakat GDS32.DLL , Interbase diye bilinen bir veritabanı zamanından beri kullanılagelen bir dosya olduğu için ve özellikle x86 - 32 Bit mimariye göre optimize edilmiş bir dosya olduğu için çoğu zaman sorun çıkarabiliyor. Eğer bu seçeneği işaretlersek (ki işaretlemeliyiz) Buradaki seçenekte belirtilen "Firebird Client Library" dosyasını, ya da kısa ismiyle FBCLIENT.DLL dosyasını da Windows'un SYSTEM klasörüne kopyalar. Bu dosya ile güncel teknolojilere uyumlu ve optimize edilmiş bir firebird erişim dosyasına sahip oluyoruz. IBExpert,DBWorkbench,EMS SQL manager for Firebird ve Firebird Maestro gibi programlarda ve özellikle ODBC üzerinden veritabanı (kayıt) register ederken FBCLIENT.DLL dosyasını kullanırsak tüm x86-x64 mimariye sahip bilgisayarlarda sorun çıkarmadan sorunsuz olarak bağlantı kurmamızı sağlayacaktır.
Yine aynı ekranda "Run as Application" ve "Run as a Service" seçenekleri de mevcut. Application olarak seçildiğinde, Firebird Server Windows'un görev çubuğunda tarih yazan yerin yanında simge olarak çalışacaktır. Çoğu durumda, bazı kullanıcıları "Bu çalışan da neymiş" diyerek kapatmasına da neden olan bu şekilde çalışmayı pek tavsiye etmiyorum. Guardian servisi yine burada da çalışsa da, Firebird'ün Servis olarak çalıştığı durumlarda daha etkili olduğunu söyleyebilirim. 2-3 kez uygulama olarak çalıştırdığım yerlerde uygulamanın bir şekilde sonlandırıldığını gördükten sonra ben de tamamen servis olarak kullanmaya geçtim.
Servis olarak kullandığımız zaman, diğer windows servislerini kullandığımız gibi "net start FirebirdServerDefaultInstance" diyerek başlatabilir veya "net stop FirebirdServerDefaultInstance" diyerek durdurabilme imkanına da sahip olabiliyorsunuz. Özellikle program dışında veritabanını backup olarak değil de normal şekilde kopyalayarak almak istediğim yerlerde bir BAT dosyası içinde önce servisi durdurup, dosyayı kopyalayıp ondan sonra servisi açtırma imkanı sağlaması gibi güzellikleri var.
Sonuç olarak Servis olarak kurulumu seçmenizi tavsiye ederim.
Burada da NEXT diyerek devam ettiğimizde, kurulumun bittiğine dair aşağıdaki pencere bizi karşılayacak :
Bu ekranda alttaki "After Installatiıon - What next" çentiğindeki işareti kaldırıyoruz, çünkü bir web sitesi açarak Firebird kurulumundan sonra takip edilmesini tavsiye ettikleri şeyleri anlatan bir sayfaya yönlendiriyorlar. Bence gerek yok. Ama merak eden açıp bakabilir. "Start Firebird Service now?" seçeneği ile kurulum bittikten sonra Firebird servisinin çalıştırılmasını sağlıyoruz.
Firebird'ün kurulum adımları bu kadar.
Şimdi Delphi'de FireDAC ile veritabanlarımıza erişebilmek için gerekli olan ayarları nasıl yapacağımıza bakalım.
FireDAC'ın veritabanlarına ait sürücüler için nereye bakacağını söyleyen FDDrivers.ini dosyası bilgisayarınızda aşağıdaki yol üzerinde bulunuyor :
C:\Users\Public\Documents\Embarcadero\Studio\FireDAC\FDDrivers.ini
Bu dosyayı not defteri ile açtıktan sonra,
Normal Firebird kurulumları için fbclient dosyalarının nerede olduğunu aşağıdaki gibi ekliyoruz. Burada kendinize göre dosya yerlerini ayarlamanız gerek.
[FB21] ; FB21 virtual driver will use specified Firebird client library BaseDriverID=FB VendorLibWin32=C:\ib\fb21\bin\fbclient.dll VendorLibWin64=C:\ib\fb21_64\bin\fbclient.dll
Embedded (Gömülü) Firebird kullanıcıları da şu şekilde yapacaklar :
[FB21_Embedded] ; FB21_Embedded virtual driver will use specified Firebird client library BaseDriverID=FB VendorLib=C:\ib\fb21_embed\bin\fbembed.dll
Buradaki .DLL dosyalarını kendi bilgisayarımızda ki yerlerine göre ayarlamayı unutmuyoruz !
Veritabanı erişimi için Client dosyalarımızın nerede olduğunu belirledikten sonra artık Delphi üzerinde FireDAC ile sorunsuz olarak veritabanlarımıza erişebiliriz.
Bilmeyenler için, Firebird erişimi sağlamak için formumuza önce TFDPhysFBDriverLink ekledikten sonra bir adet de TFDConnection ekledikten sonra
FDConnection'ın DriverID özelliğine FB olarak seçip, Database özelliğini de Database=FBSrv:C:\data\veritabanı.FDB şeklinde ayarlarsanız herhangi bir problem çıkmayacaktır.
Biraz uzun bir konu oldu, "biz bunları zaten biliyorduk" diyenler de çıkabilir ama o kadar çok yerde Firebird nasıl kurulur şeklinde sorular görüyorum ki, buraya "yeni başlayanlar" için bir konu açmayı lüzumlu gördüm ki DelphiCAN daha fazla hit alsın
Şaka bir yana,
Faydalı olması dileğiyle...
E.O.F. (End Of Fun )